FJIN 2022
Gepubliceerd op Jazzism.nl
Op de 7e editie van Festival Jazz International Nijmegen presenteerde de Nijmeegse podia 10 concerten in grote variatie, van nieuwe talenten tot gerenommeerde musici als Craig Taborn, Delvon Lamarr en James Brandon Lewis.
Fenomenale improvisaties
Pianist Craig Taborn liet zijn publiek overweldigd achter. Zijn spel ging moeiteloos van lieflijke akkoorden over naar stormachtige geluidsgolven.
Wanneer je de sympathieke en bescheiden Craig Taborn ontmoet, vermoed je niet dat deze pianist een van de meest gevraagde toetsenisten in New York is. Al op jonge leeftijd maakte hij naam in de groepen van James Carter en Roscoe Mitchell. Craig leidde verschillende eigen formaties waarvan albums verschenen op ECM. Hij werkte veel samen met generatiegenoten als Vijay Iyer, Chris Potter en Dave King. ‘Taborn seems to revel in the cracks the way Thelonious Monk did, hitting the awkward-sounding notes between the notes to punctuate his lines‘, schreef journalist Tad Hendrickson al eens.
Volledige concentratie
De eerste keer dat Craig als solopianist optrad was in een jazzclub in New York. De club had een nieuwe piano aangeschaft en vroeg Craig om deze met een concert in te wijden. Voor Craig was dit een nieuwe ervaring; achter de toesten gaan zitten en maar zien wat eruit komt. In Nijmegen zagen we hoe dat uitwerkt. Het publiek was getuige van een volledig geconcentreerde Taborn: hij legt een hand op de toetsen, zijn vingers bewegen, beroeren de toetsen, de tweede hand sluit aan en je ziet ter plekke een compositie ontstaan, aangestuurd door zijn hele lichaam.
“Ik ga zitten en laat gebeuren wat er in me opkomt.” antwoordde Craig op mijn vraag of hij vooraf thema’s bedenkt waarop hij gaat improviseren, “Als ik aan het spelen ben mengt zich daar soms een thema tussen dat ik al eerder heb gespeeld, of variaties op melodische lijnen, die ik dan uitwerk of weer verlaat.”
Jazzgeschiedenis binnenstebuiten
Niet vreemd dat je Ravel, Strawinsky of Debussy boven de muziek hoort zweven of een verre echo van Jarret, Monk, Abdullah Ibrahim (Dollar Brand) en zelfs een vleugje Charlton rag (Eubie Blake) denkt te herkennen. Hij keert de hele jazzgeschiedenis binnenstebuiten, rekt muzikale mogelijkheden op en sleurt je mee in zijn voortstuwende spel. Wat begint als een lieflijk slaapliedje ontwikkelt zich tot een storm om terug te keren naar een verpletterende stilte.
Craig Taborn liet het publiek overweldigd achter. Dit was zo’n concert dat in je herinnering gegroefd blijft, waar je aan refereert in de komende jaren.
FJIN 2019
Gepubliceerd op Jazzism.nl: Blaren op je oren
Blaren op je oren.
Eén van de eerste associaties bij de stad Nijmegen is de 4-daagse. Laat ze daar ook een jazz-4-daagse hebben: Festival Jazz International Nijmegen. Blijkbaar zit het in de genen van de stad. En ook daar kun je blaren oplopen.
Vier verschillende cultuurhuizen in de stad verzorgen ieder een eigen avond. Naast deze concerten waren er in de stad gratis optredens.
In 14 concerten kon je langs bijna alle stijlen in het coulisselandschap van de jazz wandelen. Het evenement is gelukkig niet zo groot als de wandelvierdaagse. Het is overzichtelijk en prettig kleinschalig: ondanks dat de concerten drukbezocht zijn, waren er nauwelijks wachtrijen. En alle optredens waren na elkaar geprogrammeerd; “Dat scheelt veel keuzestress.” hoorde ik een bezoeker opmerken.
1e etappe
In het Free Jazz programma was de opmaat voor Jesse Schilderink’s Nijmegen Rotterdam Collective: een stel jonge honden die steeds van het gebaande pad gaan. Ze raakten weleens in het moeras, maar op het pad blijven is geen alternatief. Spannende jazz, goede keuze dus.
De formele aftrap vindt jaarlijks plaats op Podium JIN in Brebl. Dit jaar opende Paul van Kemenades Three-Horns-and-A-Bass samen met zijn Afrikaanse connectie. Van Kemenade komt al jaren in Zuid-Afrika en met het trio Mlangeni/Yenana/Naidoo werd het een warme jazzavond in oktober.
2e etappe
De volgende dag gaf de African Connection een masterclass aan studenten van het conservatorium Artez. Op de vraag wat kenmerkend is voor Afrikaanse muziek kreeg het publiek van de jonge trompettist Mandla Mlangeni een sterk antwoord: “De wereld ligt open op muzikaal gebied en kent geen pure stijlen meer; alle muziekstijlen zijn voor iedereen bereikbaar. Wel hebben we allemaal een eigen achtergrond, dat hoor je ergens terug. Tijdens de apartheid werden we op allerlei vlakken ingeperkt. Maar muzikaal gezien was inperking onmogelijk. Muziek gaat over grenzen heen en verbindt. En het zorgde dat we onze waardigheid konden behouden.”
De avondconcerten in het huis voor de Kunsten De Lindenberg waren zonder uitzondering van uitstekend niveau:
Nik Bärtsch’s Ronin zorgde voor een gedegen groove trance, wanneer je bij het Doppler Trio vandaan kwam had je een dosis spacecake geconsumeerd, Martin Küchen met zijn Angles 8 deed denken aan de Zweedse upgrade van het Breuker Collectief: speels, chaotische harmonieën met veel windkracht. En de blije muzikanten van de ADHD-band Montis/Goudsmit/Directie brachten hun tomeloze energie over op het dansende publiek.
3e etappe
Op zaterdagmiddag gaf Kiki Manders met bijzonder repertoire haar eerste concert in Nederland; prachtig vertolkte ze Ramses Shaffy’s Mens durf te leven in jazzy style en Venlo’s dialect.
’s Avonds was het volle bak in poptempel Doornroosje. Naar de gedragen trombone klanken van Efe Erdem & The Pack Project zwevend boven de ritmische grondslag van een strijkensemble (zie Jazzism #5) werd ademloos geluisterd. Het grote vuurwerk werd geleverd door Ryan Porter & The West Coast Down (ft. Kamasi Washington). Als deze mannen er zin in hebben, en dat hadden ze, dan gaat het dak eraf. Niet Porter, niet Washington, maar Brandon Coleman (keys) en Miles Mosley (bas) gingen volledig wild. De volgende dag van verschillende mensen gehoord dat dit concert erg veel indruk heeft gemaakt.
4e etappe
De zondagmiddag werd ontzegeld op de trappen van het concertgebouw de Vereeniging door de lyrische cello van Jörg Brinkmann en de warme melodische stemklanken Simin Tander. Met hun Nederlandse debuut van dit (Nederlandssprekende) Duitse duo, werd het publiek zachtjes in jazzstemming gebracht. In de bibliotheek werd er vervolgens gebladerd door de geluiden uit het vogelrijk. Ad Colen – A Bird’s Eye View trok zowel de buizerd als de wielewaal (en alles daar tussenin) door het jazzidioom.
Cultuurhuis Lux trakteerde op Greg Ward’s Rogue Parade; een ode aan de orkaan met de naam Jazz. Als je nog geen blaren op je oren had, dan kreeg je het hier wel. De afsluiting was net als vorig jaar (Mark Guiliana) een klasse afronding waarbij je goed bij de les moest blijven: de composities van Phronesis zijn complex maar zeer interessant.
14 concerten in 4 dagen voelt als een uitputtingsslag, een overdosis. Maar het was de inspanning meer dan waard.
Tekst en foto’s: Emil Roes
+=+=+=+=
Het festival werd gehouden van donderdag 24 tot en met zondag 27 oktober.
In samenwerking met het gelijktijdige festival in Rotterdam worden nationale en internationale artiesten uitgenodigd.
In het Free Jazz programma wordt een speciaal podium geboden aan regionale musici en krijgen jonge artiesten een kans om voor een breed publiek op te treden.
Mike Roelofs – Root of the matter
Concert en album recensie
Naar de kern
Het is eigenlijk zo’n winteravond waarop je niet de deur uit wilt; koel en winderig, beetje grauw en vochtig. Toch mezelf in beweging gezet om de cd-presentatie van het trio van Mike Roelofs bij te wonen. Ik had zo’n voorgevoel dat ik anders iets zou missen.
De authentieke bibliotheek van voormalig pensionaat De Refter in Ubbergen vormde het passend decor voor de eerste live opvoering van Root of the Matter.
Kenmerk van een trio bestaande uit piano/bas/drums is dat er voor alle instrumenten tegelijkertijd plaats is in je oren. De instrumenten zitten elkaar nooit in de weg en er wordt geen geluidswal opgeworpen door samenvallende klanken.
De composities van Mike zijn afwisselend, hebben elk een eigen structuur. Het motief van ieder nummer wordt geschakeerd neergezet. Met eigengereide intro’s, prachtige thematische loopjes en verrassende frases word je meegenomen door de klankenreeksen. Mike beroert de toetsen met affect en varieert soepel in zijn ingebedde solo’s. Guus Bakker (contrabas) legt mooie lijnen, ondersteunend in thematische passages, instinctief in de solo’s.
Een speciale rol in de composities is weggelegd voor de drums. Mike Roelofs kiest in zijn triobezetting altijd voor een uiterst fijngevoelige drummer. Het is een lust voor het oog om naar drummer Arthur Lijten te kijken. De manier waarop hij de slagwerk partij invult is subtiel, voegend, accenten leggend en ritmegevend.
Root of the matter, Labour of love, Ode to the invisible sweat of the heart. Het zijn niet zomaar titels. Het zijn labels die verwijzen naar de essentie. Met de warme consonanten en frisse dissonanten beschrijft de muziek de kwintessens van het leven, zij het op een contemplatieve wijze: nergens uitbundig.
Mike heeft jaren de tijd genomen om dit album uit te brengen. Het resultaat is dan ook een bijzonder verfijnd en evenwichtig geheel. Vergeleken met zijn vorige album Catharsis, heeft Root of the matter veel meer een eigen signature. Waren het op Catharsis de nummers Wachtenmoe en Koud die duidelijk de onderscheidende klankleur van Roelofs dragen, op Root of the Matter zijn alle nummers volledig herkenbaar. Mike Roelofs heeft een hoorbare eigen stijl ontwikkeld, en die is mooi.
Dit is een cd die een tijdje in de speler blijft zitten; acht nummers die je zonder dat het verveelt, meermaals achterelkaar op details kunt beluisteren. Waarbij sommige melodische notenreeksen zich als prettige oorwurmen gaan gedragen. Aan te bevelen met een goed glas wijn op een druilerige winteravond. Op zo’n avond hoef je de deur niet meer uit.
Gepubliceerd op: www.jazznu.com
Bezetting:
Mike Roelofs – piano
Guus Bakker – contrabas
Arthur Lijten – drums
Album: Root of the Matter
Aantal nummers: 8
Tijdsduur: 45:59
Website: www.mikeroelofs.com
Recorded at theater de Maaspoort
Album release: 2019
Mike Roelofs Music 2018.
All tracks composed by Mike Roelofs.
Recorded, mixed and mastered by Niels Koster.